پیشگیری و درمان پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان یکی از مشکلات شایع و رایج در حوزه بهداشت دهان و دندان است که تقریبا همه افراد، حداقل یکبار در طول زندگی خود با آن مواجه شده‌اند. این مشکل به واسطه عوامل مختلفی ایجاد می‌شود و به طور معمول با تشکیل حفره‌ها و منافذ روی سطح دندان گسترش می‌یابد. در این مقاله از سایت دکتر وفااله صحرایی؛ جراح دندانپزشک قصد داریم که به طور جامع به بررسی پوسیدگی‌های دندان، علل، روش‌های تشخیص و راه‌های درمان آن بپردازیم، پس با ما همراه باشید.

چه زمانی دندان پوسیده می‌شود؟

پوسیدگی دندان در اکثر موارد زمانی که ذرات غذایی حاوی کربوهیدرات بین دندان‌ها بمانند، به‌طوری‌ که با مسواک زدن و استفاده از نخ دندان نیز حذف نشوند، اتفاق می‌افتد. این مشکل اساسا به عواملی مانند مصرف غذاهای شیرین، چسبناک و نوشیدنی‌های مضر مربوط می‌شود. هر چه مقدار مواد شیرین (شامل قند و شکر) مصرفی بیشتر باشد، تولید اسید بیشتری رخ می‌دهد، پوسیدگی دندان بیشتر می‌شود.

علائم و نشانه‌های پوسیدگی دندان

پوسیدگی در دندان دارای علائم و نشانه‌های خاصی است که احتمالا با برخی از آن‌ها آشنا هستید. بعضی از علائم این مشکل در مراحل اولیه قابل تشخیص هستند، اما بعضی دیگر با پیشرفت بیشتر پوسیدگی ظاهر می‌شوند. مهمترین علائم این مشکل عبارتند از:

• درد دندان
• حساسیت دندان
• لکه‌های رنگی (ایجاد لکه‌های خاکستری، قهوه‌ای و مشکی در سطح دندان)
• بوی بد دهان
• تغییر مزه دهان و احساس مزه نامطلوب
• وجود سوراخ‌ها و حفره‌ها
• عفونت

📞 برای مشاوره و رزرو نوبت درمان با شماره ۰۹۱۲۸۱۸۵۲۳۰ تماس بگیرید 📞

12 دلیل پوسیدگی دندان

پوسیدگی‌ها در دندان به دلایل متعددی رخ می‌دهند. در ادامه 12 علت از ایجاد این مشکل را بیان می‌کنیم:

1. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان به صورت مناسب
2. ایجاد پلاک و سفت و سخت شدن آن
3. کم شدن بزاق دهان
4. سندروم خشکی دهان
5. مصرف مواد غذایی و خوراکی‌های اسیدی و بسیار شیرین و گازدار
6. پرتودرمانی گردن و صورت
7. برخی بیماری‌های خاص که می‌توانند باعث پوسیدگی ساختار دندان شوند.
8. مصرف برخی داروهای خاص که ممکن است باعث کاهش ترشح بزاق و پوسیدگی دندان شوند.
9. اضطراب شدید
10. بیماری‌های خود ایمنی که می‌توانند به ضعف ساختار دندان و پوسیدگی آن منجر شوند.
11. دیابت نوع 2
12. رفلاکس اسید معده

انواع کلاس پوسیدگی دندان

دندانپزشکان از یک سیستم دسته‌بندی خاصی برای درمان دندان و ترمیم پوسیدگی آن استفاده می‌کنند. این کلاس‌بندی بر اساس شدت پوسیدگی و محل آن صورت می‌گیرد تا بتوانند طبق آن روش‌های درمانی مناسب را اعمال کنند. در ادامه به صورت خلاصه با 6 کلاس مختلف پوسیدگی آشنا خواهید شد:

روش‌های درمان پوسیدگی دندان

روش‌های درمانی برای پوسیدگی دندان به مرحله‌ای که پوسیدگی در آن قرار دارد، بستگی خواهد داشت. مهمترین روش‌های درمانی عبارتند از:

۱) پر کردن

در مرحله‌های ابتدایی که تخریب دندان سطحی و کم است و عاج دندان هنوز سالم مانده، از پر کردن استفاده می‌شود. در این روش، حفره‌های ریزی که در دندان ایجاد شده‌اند با استفاده از مواد ترمیمی پر می‌شوند.

۲) روکش دندان

وقتی دیواره‌های دندان قادر به نگه داشتن مواد پرکننده نیستند، از روکش دندان استفاده می‌شود. در این روش، متخصص ابتدا بافت تخریب شده را برداشت کرده و سپس در لایه نهایی از روکش‌های سرامیکی یا سایر جنس‌ها استفاده می‌کند تا از پیشروی پوسیدگی دندان نیز جلوگیری شود.

۳) عصب‌کشی

در صورتی که تخریب پوسیدگی به بافت زیرین عاج دندان برسد و پالپ دندان آسیب ببیند، ابتدا با استفاده از عصب‌کشی دردهای موجود را در این قسمت برطرف شده و سپس مراحل پرکردن یا روکش‌گذاری انجام می‌شود.

۴) کشیدن دندان

اگر متخصص تشخیص دهد که هیچ یک از روش‌های فوق برای درمان میزان پوسیدگی موجود در دندان مناسب نیست، دندان را کشیده و از روش‌های درمانی دیگر مانند ایمپلنت برای جایگزینی استفاده می‌کند.

درمان پوسیدگی دندان در خانه

یکی از گزینه‌های مهم در درمان خانگی برای رفع پوسیدگی‌های دندان، توجه به رژیم غذایی است. کاهش مصرف قند و رعایت اصول بهداشت دهان و دندان یکی از این گزینه‌ها است. در ادامه برخی از درمان‌های خانگی پوسیدگی دندان را بیان خواهیم کرد:

• استفاده از دهانشویه و خمیر دندان‌های حاوی فلوراید می‌تواند در مراحل اولیه پوسیدگی مفید باشد.
• مصرف ویتامین D و کلسیم نیز می‌تواند نقش موثری در استحکام دندان‌ها و کاهش پوسیدگی آنها داشته باشد.
• استفاده از آدامس‌های بدون قند هم به بازسازی مینای دندان کمک فراوانی می‌کند.
• استفاده از روغن‌های گیاهی مانند روغن کنجد، روغن نارگیل و موارد مشابه. این روش می‌تواند در کاهش پلاک‌ها، التهاب لثه و کاهش تعداد باکتری‌های دهان موثر باشد.
• ریشه شیرین‌بیان نیز گزینه دیگری است که در خانه برای درمان دندان‌های پوسیده استفاده می‌شود. بر اساس یک مطالعه، عصاره ریشه شیرین‌بیان می‌تواند با باکتری‌های مسئول ایجاد حفره‌های دندانی که به پوسیدگی منجر می‌شوند، مبارزه کند.

راه‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان

برای جلوگیری از خراب شدن دندان‌ها، می‌توان از راه‌ها و روش‌های زیر استفاده کرد:

↲ مسواک زدن

مسواک زدن یکی از اصلی‌ترین روش‌ها برای حفظ بهداشت دهان و جلوگیری از خراب شدن دندان‌ها است. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان باید حداقل دو بار در روز و به مدت دو دقیقه با مسواک و خمیردندان حاوی فلوراید دندان‌ها را مسواک زد.

↲ کاهش مصرف غذاهای شیرین و نوشیدنی‌های گازدار

بهتر است تا جایی که می‌شود از مصرف غذاهای شیرین و نوشیدنی‌های گازدار بپرهیزید و به جای آن آب بیشتری مصرف کنید. این موضوع باعث می‌شود تا میزان قند و اسیدهای قابل تولید توسط باکتری‌ها در دهان کاهش یابند.

↲ رژیم غذایی سالم

داشتن یک رژیم غذایی سالم نیز بسیار مهم است. باید رژیم غذایی کاملا متعادلی داشته باشید، به طوری‌که  تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن را تامین کند. مصرف کمتر تنقلات، شیرینی‌ها و غیره نیز می‌تواند به جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها کمک فراوانی کند.

↲ معاینات منظم دندان‌پزشکی

توصیه می‌شود هر شش ماه یک‌بار با دندان‌پزشکی متخصص ملاقات کرده و از سلامت دندان‌های خود مطمئن شوید. این معاینات باعث می‌شود تا پزشک در مراحل اولیه پوسیدگی یا مشکلات دیگر را تشخیص دهد و بهترین درمان را برای شما در نظر بگیرد.

عوارض پوسیدگی دندان

اگر پوسیدگی دندان درمان نشود یا به تاخیر بیفتد، ممکن است عواقب ناخوشایندی به همراه داشته باشد. یکی از این عواقب، عفونت پالپ دندان است که به معنای عفونت بخش زنده و حساس دندان خواهد بود. پالپ شامل رشته‌های عصبی و عروق خونی است که در صورت ورود باکتری‌ها از حفره‌های پوسیده ایجاد شده در دندان، دچار عفونت می‌شود. علاوه بر موارد ذکر شده، این مشکل می‌تواند عوارض دیگری نیز داشته باشد، از جمله:

• درد ناگهانی و مداوم در دندان‌ها، لثه‌ها و حتی فک که ممکن است بسیار شدید باشد.
• آبسه که گاهی با تب و تورم صورت همراه است.
• بوی بد دهان که ناشی از تجمع باکتری‌ها در حفره‌های پوسیده است.
• از دست دادن دندان پوسیده، که ممکن است به دلیل خرابی جدی دندان و عدم توانایی در درمان آن باشد.
• مشکل در جویدن غذا و احساس ناراحتی در هنگام خوردن.
• ایجاد مشکل در صحبت کردن به دلیل تاثیر بر روی ساختار دهان و دندان‌ها.

چه زمانی برای پوسیدگی دندان به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که دارای علائمی مانند درد یا حساسیت در دهان هستید، بهتر است به دندان‌پزشک مراجعه کنید تا بررسی‌های لازم برای انجام درمان صورت گیرد. همچنین، اگر تغییرات در رنگ یا ساختار دندان‌ها مشاهده می‌کنید یا خونریزی لثه دارید، باید به دندانپزشک مراجعه نمایید. توجه داشته باشید که هنگام مراجعه به دندان‌پزشک، اگر داروهای آنتی‌هیستامین‌ها، آنتی‌دپرسانت‌ها یا داروهای ضد سرطان را مصرف می‌کنید، نیاز به بررسی دوره‌ای با دندانپزشک دارید، زیرا این داروها ممکن است باعث خشک شدن دهان و افزایش خطر پوسیدگی دندان شوند.

مقابله با پوسیدگی دندان در جهت حفظ سلامت دندان ها

پوسیدگی دندان یک مشکل شایع است که در صورت عدم توجه می‌تواند به مشکلات جدی در سلامت دهان و دندان منجر شود. مراقبت دوره‌ای از دندان‌ها و بهداشت دهان می‌تواند از پیشگیری پوسیدگی‌ها در دندان و حفظ سلامت دهان و دندان کمک کند. این امر شامل توجه به نظافت صحیح دندان‌ها، استفاده از مسواک و نخ دندان به شکل صحیح، مصرف غذاهای سالم و محدودیت مصرف شکر و آب‌نبات‌های شیرین است. همچنین، بازدیدهای دوره‌ای از دندانپزشک برای بررسی و پیشگیری از این مشکل بسیار مهم است. به طور کلی، پیشگیری از پوسیدگی‌های دندان و مراقبت منظم از دهان و دندان می‌تواند به بهبود کلی سلامت آن کمک کند و در نهایت لبخندی زیبا را برای شما به ارمغان بیاورد.

*~ سوالات متداول درباره پوسیدگی دندان ~*